Dlaczego w edukacji warto współpracować ze środowiskiem lokalnym?
Zdobywanie wiedzy i nowych umiejętności nie musi się odbywać wyłącznie w szkolnych lub przedszkolnych murach. Równie wartościowym i kreatywnym miejscem kształcenia dzieci i młodzieży jest środowisko lokalne. Stała współpraca z odpowiednimi instytucjami stwarza okazję do gromadzenia bezcennych doświadczeń zarówno w fizycznym, emocjonalnym, społecznym, jak i poznawczym obszarze rozwoju uczniów.
Nierozerwalny związek
E dukacja to procesy uczenia się, które są związane z wychowaniem i kształceniem człowieka we wszystkich fazach rozwojowych. Jej podstawową formą jest edukacja formalna, zgodna z zatwierdzonymi programami nauczania w systemie oświaty i szkolnictwa wyższego.
Jednak wiedza nabyta w szkole zawsze powinna iść w parze z umiejętnościami potrzebnymi do radzenia sobie we współczesnym świecie. Dlatego niezwykle istotny jest w tym przypadku dialog ze środowiskiem lokalnym, który daje podstawy do funkcjonowania w otaczającej nas rzeczywistości.
Edukacja środowiskowa pozwala na zapoznanie się, analizę, a także ustosunkowanie się i próbę rozwiązania określonych problemów środowiska. To bezcenne umiejętności, które przygotowują dziecko do dorosłego życia.
Co to jest środowisko lokalne?
Najogólniej mówiąc, środowisko lokalne to przestrzennie wydzielony teren, w którego skład wchodzą mieszkania, placówki usługowe, socjalne i kulturalne. Są one uzależnione od potrzeb i struktury społeczno-demograficznej mieszkańców. To także zbiorowość ludzi zamieszkujących niewielki i ograniczony teren oraz system instytucji organizujących ich życie, regulujące zachowania i stosunki międzyludzkie1.
Głównym celem społeczności lokalnej jest tworzenie warunków do rozwoju aktywności intelektualnej, rekreacyjnej, kreatywnej czy opiekuńczej. Równie istotne jest wdrażanie wartości: humanistycznych, narodowych, regionalnych, chrześcijańskich, itp.
Co daje współpraca szkoły z miejscowymi instytucjami?
Pierwszą korzyścią płynącą ze współpracy placówek oświatowych z lokalnym środowiskiem jest uzupełnienie lub utrwalenie wiedzy zdobytej na lekcjach. Sprzyjają temu przede wszystkim spotkania i warsztaty, które podnoszą kreatywność i aktywizują grupę. Mogą to być np. pogadanki i spotkania z policjantami, naukowcami, artystami czy przedstawicielami lokalnych władz lub fundacji.
Szkolną codzienność urozmaicają również zajęcia w terenie. Stwarzają okazję do eksperymentowania, doświadczania i wykorzystania wiedzy w praktyce. W tym punkcie należy też wspomnieć o wycieczkach szkolnych, które są nie tylko źródłem doskonałej zabawy, ale także rozbudzają ciekawość i uczą współpracy.
Okiem nauczyciela
Czy współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym wpływa pozytywnie na rozwój edukacyjny uczniów? Zdaniem nauczycieli, zdecydowanie tak. Takie wnioski można wyciągnąć np. na podstawie raportu przedstawionego przez Szkołę Podstawową nr 1 im. K. Miarki w Rydułtowach. Według pedagogów, najważniejsze korzyści wynikające z podejmowanych przez szkołę działań to:
- poznanie najbliższego regionu i jego możliwości,
- integracja ze środowiskiem lokalnym,
- poszerzanie wiedzy,
- rozwijanie postaw społecznych,
- zaangażowanie na rzecz środowiska,
- umiejętność współpracy w grupie,
- wzbogacenie oferty edukacyjnej dla uczniów,
- większa motywacja do nauki,
- rozwijanie zainteresowań,
- możliwość odkrywania talentów i zdolności,
- pokonywanie własnych słabości oraz nieśmiałości2.
Najważniejszy jest cel
Podsumowując, współpraca szkół ze środowiskiem lokalnym znacząco podnosi efektywność procesu wychowawczego. Taki dialog może służyć różnym celom i przybierać różne formy. Najważniejsze jest jednak określenie celu realizowanych działań, a także ustalenie potrzeb oraz wzajemnych możliwości partnerów.
Przemyślana, celowa i długofalowa kooperacja daje uczniom możliwość bezpośredniego obcowania z rzeczywistością. Przyczynia się do rozwoju postaw prospołecznych, zachęca do poznawania świata oraz uczy funkcjonowania w środowisku i komunikowania się z nim. To umiejętności, które zaprocentują w przyszłości i sprawią, że całej społeczności będzie się żyło lepiej.
___
1 T. Grabus, Środowisko lokalne cz.1, http://zsmosina.powiat.poznan.pl/e_nauka/internat_458.pdf
2 Szkoła Podstawowa nr 1 im. K. Miarki w Rydułtowach, Raport z ewaluacji wewnętrznej, https://rydultowysp1.edupage.org/files/raport_z_ewaluacji_II.docx